המלצות כלליות לטיפוח קהילת למידה מקוונת
בחינוך הגבוה
התוכנית לטכנולוגיות בחינוך – אוניברסיטת חיפה
בעקבות המעבר להוראה מרחוק, בשל וירוס הקורונה, אספנו את ההצעות השימושיות הבאות על מנת לסייע בהעברת שיעורים תוך שיתוף פעולה משמעותי בעת הלמידה מרחוק.
כאשר מקיימים מפגש מקוון…
אין צורך בהרצאות ארוכות!
הקליטו את עצמכם במחשב או בטלפון ותנו לסטודנטים לצפות בהרצאות בזמנם החופשי. הזמן בעת המפגש המקוון צריך להיות מנוצל לצורך שיתוף ודיון.
היו מוכנים לבצע התאמות בגישת הלימוד
מודלים להוראה המבוססים בעיקרם על הרצאות ומבחן סוף סמסטר אינם מנצלים את מלוא היתרונות וההזדמנויות של למידה מקוונת. אם עד כה לימדתם כך, כדאי להתייחס למצב שנוצר בתור הזדמנות למצוא דרך שתאפשר לסטודנטים שלכם להיות לומדים פעילים ושיתופיים יותר.
מומלץ להקדיש זמן לשיחה על נושאים אישיים
זכרו שבזמנים כאלה המשתתפים בדיון עלולים להיות תחת לחץ כבד. אפשר להתחיל בסבבים בהם אנשים יכולים לספר על עצמם. שיחות כאלה הן חיוניות אם ברצוננו שהאנשים יהיו נוכחים ופעילים בעת דיונים המבוססים על שיתוף ברעיונות. הקשבה למצבם של אנשים, האחריות המוטלת על כתפיהם, ואפילו דברים קטנים כגון מה אכלו, עשויה לסייע בהקניית הערכה זה לזו, ובבנייה של קהילה המשרה תחושה של ביטחון.
צרו נורמות של פגישה מקוונת
השקיעו מאמצים בבנייה של נורמות למידה שיתופית לפגישות מקוונות. המצב הזה חדש לכולם. בדיוק כפי שמרצים צריכים לעצב את האופן שבו מתקיימים דיונים בכיתה הפיזית, כך עליכם להביא את כולם להיות מעורבים בחשיבה על איך ללמוד ביחד בפגישות מקוונות. אפשר להעלות נושאים לדיון כגון: "איך נאפשר לכולם להישמע?" או "איך נוכל לשמור על סבלנות ועל גמישות?". דיונים מוצלחים על נורמות מתמקדים בהתנהגות של אנשים ומאפשרים לפתרונות טכניים לצמוח מתוכם.
השתמשו בחדרי לימוד (breakout rooms)
רוב הפלטפורמות לפגישות מקוונות תומכות באפשרות לעבוד בקבוצות בחדרים. עשו בזה שימוש! הדבר האחרון שמישהו ירצה להיות הוא להיות שקט ופאסיבי למשך זמן ממושך. חדרי לימוד מספקים הזדמנות פז לסטודנטים להיות פעילים ולהשתלב בדיונים, ובכך לשבור את המונוטוניות של דיוני מליאה.
המנעו מהקלטת הפגישות
על אף היתרונות שבהקלטת פגישות מקוונות, כמו האפשרות לחלוק את ההקלטה עם אלה שנבצר מהם להשתתף, זכרו שישנם גם חסרונות. החשוב מביניהם הוא ההגבלה של תחושת הביטחון של אנשים, המפחיתה את נכונותם לשתף את רעיונותיהם באופן פתוח. מכיוון שלמידה דורשת מאיתנו לעבוד עם רעיונות בוסריים או אפויים למחצה, היתרונות בהקלטה עלולים להתבטל בפני החסרונות. לפיכך, אם יש אפשרות כזו, צריך לקחת בחשבון את ההשלכות השליליות של הקלטות.
הפעילו את כל המצלמות!
כאשר מישהו לוחש סוד באוזנו של אחר בתוך קבוצה הכוללת אנשים נוספים, זה עלול להיות פוגע מאוד מבחינת האחרים החשים מחוץ למעגל. מידה מסויימת של שקיפות הכרחית על מנת ליצור פגישה פתוחה המושתתת על אמון. השארת מספר משתתפים עם מצלמות כבויות עלולה להשאיר את האחרים בתחושה שהם חשופים ולא בטוחים מה אחרים חושבים עליהם. אם כמובן, יש למישהו בעיות בחיבור, אפשר לחרוג מהכלל, אבל בכל מקרה אחר, על כל המצלמות להיות דלוקות.
פגישות צריכות להיות קצרות
לרוב האנשים לא קל לשבת מול המחשב בפגישה מקוונת למשך זמן ממושך. אם יש קבוצה גדולה, כדאי לשקול לחלק אותה לשתי קבוצות, וכך לעבוד עם קבוצות קטנות יותר בפגישות מקוונות, בעוד השאר עובדים באופן א-סינכרוני. אפשרות נוספת היא לקבוע זמנים להפסקות ולהזכיר לאנשים לקום ולחלץ איברים. בכל מקרה, חשוב להיות רגישים לנושא זה ולבוא עם ציפיות נמוכות יותר מאשר אלה הנהוגות בפגישות פנים-מול-פנים רגילות.
בקשו מהמשתתפים להשקיט טלפונים
כאשר אנשים נמצאים בנוחות של ביתם והטלפונים שלהם מוסתרים מחוץ לטווח הראיה של האחרים בפגישה מקוונת, גדלה התחרות עם המדיה החברתית ועם הסחות דעת. אמנם לא סביר (ולא הוגן) לבקש מאנשים להרחיק את הטלפונים לחלוטין, אבל יש להזכיר להם את האינטרס המשותף של הקהילה בכך שכולם יהיו נוכחים בדיון באופן מלא.
הציגו את שמכם, וקראו לאחרים בשמם
בדיוק כמו בפגישה פנים-מול-פנים, לוקח זמן להכיר אנשים. בעוד בפגישות מקוונות בדרך כלל שמות המשתתפים מוצגים לצד הוידאו שלהם, יש שמות קשים להגיה, ויש אנשים שאינם מזינים את שמם במקום המתאים לכך. פנייה לאנשים בשמם חיונית לשם בניית גיבוש קבוצתי, לכן יש לנקוט בצעדים המבטיחים שאנשים יקראו לאחרים בשמם, ויציגו את שמם שלהם באופן שיאפשר לאחרים לעשות זאת.
צרו מערכת עמיתים בזוגות (buddy system) לטיפול בבעיות טכניות
בעיות טכניות נפוצות בכל מערכת למידה מקוונת, ואחת הדרכים הטובות ביותר להימנע מבזבוז זמן רב בפתרון בעיות טכניות הוא יצירת מערכת סיוע עמיתים. דרך פשוטה לעשות זאת היא לבקש מכל סטודנט לדרג את עצמו בין 1 ל- 5 בהתבסס על יכולותיו הטכניות, ואז לחלק את הקבוצה לזוגות כאשר אלה עם דרוג נמוך יצוותו לאלה עם דירוג גבוה.
חשוב לזכור שהארגון מחדש של קורס כך שיהיה מתוקשב לחלוטין עלול להיות מלחיץ עבור מרצה בדיוק כפי שהוא מלחיץ עבור סטודנטים. לכן היו סבלנים כלפי עצמכם וזכרו שהדרך היחידה להשתפר היא ללמוד ביחד מתוך השיטות הטובות, כמו גם מהטעויות שלנו. אנחנו נמשיך לשתף אתכם! אם יש לכם שאלות נוספות, או אם אתם זקוקים לעצה, צרו איתנו קשר ב edtech.haifa.ac.il.
יותם הוד, דני בן-צבי, יעל קלי, שרית ברזלי, שרונה ט. לוי,
קרן ארידור, מיכל דביר, אורנית שגיא, & אורן גולן
התוכנית לטכנולוגיות בחינוך, אוניברסיטת חיפה, ישראל
COMMON SENSE SUGGESTIONS FOR HOW TO
FOSTER AN ONLINE LEARNING COMMUNITY IN HIGHER ED COURSES
From the Educational Technologies Graduate Program, University of Haifa, Israel
With the coronavirus around us and distance education here, we have put together the following practical suggestions to help your classes collaborate meaningfully when you meet from a distance.
When you meet online…
There is no need for long lectures!
Record yourself on your computer or phone and let your students watch lectures on their own time. Time during online meetings should be used for sharing and discussion.
Be prepared to adjust your teaching approach
Teaching models that are based primarily on lectures with end-of-term exams do not take full advantage of the opportunities of online learning. If that is your primary mode of teaching, consider this as an opportunity to find ways to allow your students to be more active and collaborative learners.
Invest time talking about personal things
Remember that during this time participants can be very stressed. Start with go arounds where people talk about themselves. This is vital if we want people to be present during idea-oriented discussions. Hearing about people’s situations, responsibilities, and even small things like what they have been eating can help us gain appreciation for one another and build a safe community.
Build online meeting norms
Invest efforts in building collaborative learning norms for online meetings. This situation is new to everyone. Just like teachers need to shape the way discussions take place in their physical classroom, you should get everyone involved in thinking about how to learn together when meeting online. You can raise topics for discussion such as “how can we allow everyone to be heard?”, or “how can we remain patient and flexible?” Successful discussions about norms focus on people’s behaviors and allow technical solutions to grow out of them.
Use breakout rooms
Most online meeting platforms support the ability to breakout into rooms. Use this feature! The last thing anyone wants to do is be passive or silent for long periods of time. Breakout rooms provide a great opportunity for students to be active and engaged in conversations while breaking up the monotony of whole group discussions.
Avoid recording your meetings
While there is certain value to recording online meetings, such as being able to share them with those that could not attend, remember that there are significant downsides, too. Most important of these is that it can limit people’s comfort level and therefore desire to openly share their ideas. As learning requires us to work with our half-baked or less mature ideas, the advantages of recording may not be worth the trade-off. Therefore, if you have the option, consider the negative consequences of recording.
Turn all cameras on!
When someone whispers a secret into someone's ear in the context of a group, it can be very hurtful to others who feel out of the loop. A certain degree of transparency is required to have trusting and open meetings. Having some participants with a camera turned off can leave the rest feeling exposed and unsure about what others think about them. Obviously if someone has connectivity issues then exceptions can be made, but otherwise cameras should all be on.
Keep meetings relatively short
It is not so easy for most people to sit in front of their computers for online meetings for long periods of time. If you have a large group, consider breaking them in half then working with smaller groups during online meetings while the rest work asynchronously. Another option is to schedule breaks and to remind people to move around. Whatever the solution is, be sensitive to this issue and set lower expectations than you would in regular face-to-face meetings.
Ask participants to silence their phones
When people are in the comfort of their own homes and their phones are hidden from view during online meetings, the competition with other social media or distractions can be enlarged. While asking people to put their phones away may be unreasonable (and unfair), remind them of the communities’ shared interests in having everyone fully present in discussions.
Share names and call each other by name
Just like in any face-to-face group encounter, it takes time to get to know people. While online meeting platforms typically have participants’ names posted by their video, sometimes names are hard to pronounce and people do not write their names when prompted to. Addressing people by their names is vital towards building group cohesion, so take small steps to ensure that people share their names and call each other by name.
Create a buddy system for technical support
Technical problems are common with any online learning system, and one of the best ways you can avoid having to spend a lot of time providing technical support and building community is to create a buddy system. A simple way to do this is to ask students to rank themselves from 1-5 based on their technical abilities. Then pair off those with low ranks with higher ranking students.
Do not forget that repackaging physical courses so that they are fully online can be just as stressful for teachers as it is for students. So, be patient with yourself and remember that the only way to improve is to learn both from best practices as well as our own mistakes. We certainly continue to make our share of them! If you have any questions or seek advice, reach out to us at edtech.haifa.ac.il.
Yotam Hod, Dani Ben-Zvi, Yael Kali, Sarit Barzilai, Sharona T. Levy,
Keren Aridor, Michal Dvir, Ornit Sagy, & Oren Golan
The Educational Technologies Graduate Program, University of Haifa, Israel
بعض النصائح حول دروس التعلّم عن بعد في دور التعليم العالي
مقدمة من وحدة "تكنلوجيا التربية" – كليّة التربية، جامعة حيفا، إسرائيل
على أثر أزمة الكورونا واللجوء الى وسائل التعلم عن بعد، قمنا بتجميع بعض النصائح العملية لمساعدتكم في تنظيم وإدارة عملية التعليم بصورة ناجعة خلال مساقاتكم.
خلال الدرس عن بعد…
لا داعي لإطالة المحاضرات!
قم بتسجيل نفسك بواسطة الحاسوب أو الهاتف خلال الدرس لإتاحة الفرصة للتلاميذ بمشاهدة المحاضرة في وقتهم الخاص. وقت الدرس يجب أن يُخَصَص لمشاركة المعلومات ومناقشتها.
كن مستعداً لكل جديد في التوجّه التعليمي
نماذج التعليم التي ترتكز بالأساس على تقديم محاضرات وامتحان نهاية الفصل لا تستغل جميع الإمكانيات والمميزات المتاحة في التعليم عن بعد. إذا كان هذا توجهك الأساسي للتعليم، استغل هذه الفرصة لإيجاد طرق تتمكن من خلالها جعل التلاميذ يتفاعلون ويساهمون في العملية التعليمية
מומלץ להקדיש זמן לשיחה על נושאים אישיים
זכרו שבזמנים כאלה המשתתפים בדיון עלולים להיות תחת לחץ כבד. אפשר להתחיל בסבבים בהם אנשים יכולים לספר על עצמם. שיחות כאלה הן חיוניות אם ברצוננו שהאנשים יהיו נוכחים ופעילים בעת דיונים המבוססים על שיתוף ברעיונות. הקשבה למצבם של אנשים, האחריות המוטלת על כתפיהם, ואפילו דברים קטנים כגון מה אכלו, עשויה לסייע בהקניית הערכה זה לזו, ובבנייה של קהילה המשרה תחושה של ביטחון.
بناء معايير للدرس عن بعد
استثمر جهودًا في بناء معايير تعليم مشتركة للدروس عن بعد. هذا الوضع جديد على الجميع. كما يجب على المعلم ان يدير النقاشات في الدروس العادية، يتوجب عليك جعل التلاميذ جزء من حلقة التفكير حول كيفية تحسين عملية التعلم عن بعد. يمكنك طرح مواضيع للنقاش مثل "كيف يمكننا جعل جميع التلاميذ تشارك في الدرس؟"، أو "كيف يمكننا أن نتحلى بالصبر والمرونة؟". نقاشات ناجعة وفعالة حول معايير التعليم تركز على تصرفات التلاميذ والسماح للحلول التكنولوجية بالتغلب على الصعوبات.
استخدم غرف "الهروب"
معظم برامج الاجتماعات عن بعد توفر إمكانية التقسم الى عدة غرف. استخدم هذه الميزة! هذا يضمن عدم كون التلاميذ غير فعالين خلال الدرس لمدة طويلة من الزمن. غرف "الهروب" تتيح الفرصة للتلاميذ بالمشاركة والتفاعل بالمحادثات والنقاشات من خلال كسر الروتين الذي يميز نقاشات المجموعة ككل.
تجنب تسجيل الدروس
على الرغم من تواجد فائدة في تسجيل الدروس عن بعد، مثل إمكانية مشاركة الدروس مع التلاميذ الذين لم يتمكنوا من المشاركة، تذكر بأنه توجد ايضاً بعض السلبيات للتسجيل. اهم هذه هي ان التسجيل يمكن ان يحد ويقيد من راحة التلاميذ، وبالتالي من رغبتهم في مشاركة أفكارهم خلال الدرس. كون التعليم يتطلب منا العمل بأفكار غير مصقولة او ناضجة، افضليات التسجيل يمكن ان تضر بعملية التعليم من هذه الناحية. لذلك، إذا أتيحت لك الفرصة، خذ هذه الاعتبارات كنتيجة للتسجيل.
قم بتشغيل جميع الكاميرات!
حين يقوم أحد التلاميذ بالحديث مع تلميذ آخر في نطاق المجموعة من غير التوجه للجميع، يمكن لذلك إيذاء مشاعر الذين يشعرون بأنهم غير مشمولين بالحلقة هذه. يجب الحفاظ على درجة معينة من الشفافية للتأكد من وجود ثقة وشعور بالمساواة خلال الدرس. وجود بعض التلاميذ في الدرس من غير استخدام الكاميرات يمكن ان يجعل الباقين يشعرون بأنهم مكشوفين من غير معرفة ماذا يعتقد الآخرين عنهم. بالطبع يمكن القيام ببعض الاستثناءات في حال تواجد مشاكل بالاتصال، ولكن عدا عن ذلك يجب التأكد من تشغيل جميع الكاميرات.
لا تُطِل الدرس
ليس سهلاً على العديد من الناس الجلوس امام الحاسوب والتعلم عن بعد لمدة طويلة من الزمن. إذا كنت تعلم مجموعة كبيرة، حاول تقسيم المجموعة والعمل مع مجموعات صغيرة خلال الدرس عن بعد بينما تعمل باقي المجموعات بشكل غير متزامن. إمكانية أخرى هي تنسيق استراحات وتذكير التلاميذ بالتحرك. مهما كان الحل، كن حساساً للوضع ولا تفرض توقعات كبيرة كالتي تفرضها خلال الدروس العادية في الصف.
اطلب من التلاميذ التأكد من وجود هواتفهم على وضع صامت
حين يتواجد التلاميذ في راحة منازلهم حيث هواتفهم غير ظاهرة خلال الدرس عن بعد، تزداد الملهيات كشبكات التواصل الاجتماعي. احرص على الطلب منهن بالتركيز خلال الدرس وان ذلك من اجل مصلحة الجميع، فأحيانا قد يكون الطلب من التلاميذ بإبعاد الهواتف كلياً غير مريح (وغير عادل).
شارك الأسماء مع المجموعة واحرص على نداء كل تلميذ باسمه
كما هو الحال في الدروس العادية، التعرف على أسماء التلاميذ يتطلب بعض الوقت. على الرغم من توفر أسماء المشتركين في الدرس عن البعد في برنامج التعلم، احياناً نطق بعض الأسماء صعب وبعض التلاميذ لا يكتبون اسمائهم الا حين حثهم على ذلك. التوجه للتلاميذ بأسمائهم مهم لخلق جو مريح وتماسك بين افراد المجموعة، لذلك احرص على اتخاذ بعض الخطوات الصغيرة لضمان مشاركة الأسماء ومناداة كل شخص باسمه.
بناء برنامج "الرفيق" لتقديم دعم تقني
المشاكل التقنية شائعة في كل منظومة تعلم عن بعد، واحد أفضل الطرق لتجنب استثمار رقت طويل لحل هذه المشاكل هو بناء برنامج "الرفيق". طريقة سهلة لبناء هذا البرنامج هي الطلب من التلاميذ تصنيف نفسهم (من 1-5) حسب مهاراتهم التقنية. بعد ذلك قم بترتيب التلاميذ من خلال وضع تلميذ متمكن تقنياً مع آخر صنف نفسه بانه أقل براعة في هذا المجال.
لا تنسى ان عملية تحويل جميع المواد الدراسية الى مواد متاحة عبر الانترنت قد تكون مليئة بالضغوطات والصعوبات للمعلمين. الرجاء التحلّي بالصبر والتذكر بأن التحسن يتم من التجربة والتعلم من الأخطاء. نحن بالتأكيد لا زلنا نمر بذلك! إذا لا زالت لديك أسئلة او استفسارات، يمكنك التواصل معنا من خلال الموقع: edtech.haifa.ac.il..
يوتام هود، داني بن-تسڤي، ياعيل كالي، ساريت بارزلاي، شارونا ليفي، كيرين اريدور، ميخال دڤير، اورنيت ساجي، أورين جولان.
وحدة "تكنلوجيا التربية"، جامعة حيفا، إسرائيل
